Notícies Veir istoric
‘Era aigua ei un recors limitat, se l’alteram deisharam d’auern-ne enes madeishes quantitats’
Entrevista a Tony Herrera, membre dera Fundación Nueva Cultura del Agua
Tony Herrera ei membre dera Fundación Nueva Cultura del Agua (FNCA) que promò un cambi ena gestion des aigües entà arténher accions mès racionaus e sostenibles. Eth passat 12 de seteme realizèc ua conferéncia ena sala Era Audiovisuau de Vielha sus es ahèrs mondiaus dera aigua.
Quina ei era mission dera FNCA?
Arrecuélher, generar e transméter coneishença e valors umans entà promòir era adopcion dera Naua Cultura dera Aigua, comprenuda coma un cambi de paradigma de cap a ua sostenibilitat ambientau, economica, sociau e culturau, entà arténher ua consideracion ecosistemica e patrimoniau dera aigua.
Quines accions concrètes amien a tèrme?
Projèctes de recèrca, seguiment de politiques relacionades damb era gestion dera aigua, eca. Tanben amiam a tèrme accions en airau sòci-culturau (distincions, prèmis, exposicions, eca.). Damb era Universitat de Saragossa auem impulsat un Mastèr era Gestion Fluviau Sostenible e Gestion Integrada d’Aigües e d’auti corsi de formacion. Fin finau, auem ua linha editoriau pròpria damb títols publicadi sus era gestion der aigua.
Quini son es conflictes der aigua mès perjudiciaus qu’existissen actuauments?
Existissen conflictes coma eth deth bastiment dera restanca des Tres Gargamèles en China, damb mès de 4 milions de persones desplaçades e 13 ciutats, 140 pòbles e 1350 vilatges afectades. Totun, d’auti coma eth palestinian-israelian mantien viu un conflicte armat qu’a fòrça a veir damb era luta pes recorsi der aigua.
Aciu mos sauvam?
En païsi coma eth nòste, eth conflicte dera aigua ei entre es diferenti territòris, encara qu’es nivèus de perilhositat son mendres. Ath delà de centrar-se en repartiment territoriau e usatges dera aigua, an a veir damb era privatizacion der aigua, era contaminacion e alteracion des arrius e aqüifèrs, eth bastiment d’infrastructures questionables e era invasion des espacis riades des arrius.
Aué en dia, era gent ei mès sensibilizada.
A viatges pensam qu’ac sabem tot sus çò qu’ei er estauviament der aigua pr’amor que quasi toti auem assistit a bèra charrada, vist un programa de television, o arrecebut bèth huelheton damb recomanacions.
E non ei atau?
Quan li dides ara gent qu’entà produsir 300 grams de carn de vedèra hèn manca ua mejana de 4.500 litres d’aigua, practicaments es madeishi qu’entà fabricar ues sabates d’espòrt o un vestit d’òme, o 10 litres entà ua simple huelha de papèr, compren facilaments que i a d’autes manères d’estauviar aigua. Atau qu’era pejor abitud ei er immobilisme e era desinformacion.
Sap qu’ena Val d’Aran non se pague er aigua?
En principi, non me semble mau qu’ua poblacion sus es recorsi dera quau, ua determinada enterpresa n’obten uns beneficis, sigue compensada de bèra manèra. Mès eth problèma ei fòrça mès complèx.
…?
S’er aigua ei un auviatge ecosocial, un plan public, a qui aparten? Se supause qu’a toti. Per un aute costat, pòt existir ua importanta distorsion per un problèma d’escala; ua enterpresa apoirie obtier un gran benefici en tot generar cèrti perjudicis a ua poblacion petita ara que facilaments pòt compensar.
Mès s’e ara poblacion li shaute…
S’er accès ar aigua non a cap còst entara poblacion, non èm en tot educar ne sensibilizar-la entà çò qu’ei era importància d’aguesti recorsi. Era libertat tostemp a un còst, se vosté arrecebesse compensacions economiques d’ua enterpresa, se senterie liure de denonciar-la se cometesse bèra accion claraments perjudiciau entad entorn?
Qué diderie as aranesi entà qué prenessen consciéncia sus era despensa der aigua?
Er aigua non sonque ei un recors limitat en quantitat, s’alteram o contaminam es ecosistèmes que fabriquen aguesta aigua, deisharam d’auer-la enes madeishes quantitats. Ath delà, eth cambi climatic ei ua realitat, e es recorsi que mos semblen sobradi, en pòqui decènnis poirien èster escassi o auer un còst economic e ambientau fòrça major.
Pense que projèctes coma eth Sud’Eau 2 son clau entà qué era gent prene consciéncia e s’implique ena sostenibilitat ambientau?
Projèctes coma Sud’Eau 2, pòden èster un còp de man entà caminar a un modèl de vida sostenible damb dera prenuda de consciéncia dera poblacion. Lo ideau serie qu’arribèsse quauquarren similar a çò que passe damb aguesti tweets en internet que s’estenen per tot eth planeta.
Eth susconsum d’aigua compòrte eth cambi climatic?
Era mala despensa der aigua enes nòsti usatges supause mens cabau entà produsir energia idroelectrica, per exemple. Tanben provòque que sigue de besonh bastir mès infrastructures o pompar mès quantitats d’aigua d’un lòc a un aute. Açò supause despensa d’energia e emissions de gasi d’efècte iuernacle ara atmosfèra, qu’originen eth cambi climatic.
Quines ne pòden èster es conseqüéncies?
En nòste país, non sonque se demore qu’amendrisquen es precipitacions, se non que s’incrementen es fenomèns torrenciaus. Ei a díder, er aigua que quèigue serà menor e ei possible que quèigue mens repartida en temps en tot generar mès damatges pes fòrts vessaments que se produsisquen.
14/09/2014